"Γιατί να είναι κανείς ηθικός;"
ΠΕΜΠΤΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ
Διάκριση μαθητών του Πειραματικού Λυκείου
«Γιατί να είμαι ηθικός;» Ένα ερώτημα με το οποίο αναπόφευκτα μας φέρνει αντιμέτωπους η σύγκρουση μεταξύ των ηθικών μας υποχρεώσεων και όσων υπαγορεύει συχνά η προαγωγή των συμφερόντων μας ή η ικανοποίηση των επιθυμιών μας. Ποιο είναι τελικά το κριτήριο της Ηθικής ορθότητας; Μήπως τα αποτελέσματα των πράξεών μας είναι αυτά που μπορούν να διαμορφώσουν έναν καθολικό κανόνα του πράττειν; Ή μήπως τα κριτήρια για την αξιολόγηση των πράξεών μας πρέπει να αναζητηθούν όχι στο αποτέλεσμά τους, αλλά στα χαρακτηριστικά του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε, όταν αποφασίζουμε πώς πρέπει να πράξουμε; Ή μήπως τελικά το πραγματικό μας «ίδιον» συμφέρον ταυτίζεται με τη δύναμη να πράττουμε δίκαια; Υπάρχει το «ριζικό» κακό, μπορούμε να μιλήσουμε γι' αυτό; Κι αν ναι, πώς μπορεί κανείς να το περιγράψει;
Τέτοιας φύσης ερωτήματα έχουν απασχολήσει τη δυτική φιλοσοφική σκέψη από την αρχαιότητα και την απασχολούν και σήμερα με μεγάλη οξύτητα. Με τέτοιου είδους φιλοσοφικά ερωτήματα αναμετρήθηκαν και οι μαθητές της «Λέσχης Φιλοσοφίας» τουΠειραματικού Λυκείου Ρεθύμνου στο πλαίσιο της προετοιμασίας τους για τη συμμετοχή τους στον 5ο Πανελλαδικό Μαθητικό Διαγωνισμό Φιλοσοφικού Δοκιμίου, με γενικό θέμα: «Η ηθική πράξη και το πρόβλημα του κακού».
Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Πατρών διά του Τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου σε συνεργασία με την Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία (ΕΦΕ) και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών (Ελλάδος) του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ (ΚΕΣ) καθώς και με την υποστήριξη της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων (Π.Ε.Φ.) και της Ένωσης Καθηγητών για την Προαγωγή της Φιλοσοφίας στην Εκπαίδευση (Ε.Κ.Δ.Ε.Φ.). Τελεί υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Πατρών και πραγματοποιείται μετά από έγκριση του υπουργείου Παιδείας.
Στόχος του διαγωνισμού είναι η καλλιέργεια του φιλοσοφικού λόγου και η προαγωγή της φιλοσοφικής σκέψης ως βάσης για την προσωπική συγκρότηση του σημερινού ανθρώπου, αλλά και για μια συνεκτική και κριτική κοσμοθεώρηση. Οι μαθητές που συμμετέχουν, έχουν την ευκαιρία μέσα από τη διαλεκτική αναζήτηση αρχών να γνωρίσουν τον μεθοδικό στοχασμό και τον φιλοσοφικό τρόπο σκέψης και τη συμβολή του, τόσο στην προσωπική θεμελίωση των πρακτικών και θεωρητικών τους προσανατολισμών στον κόσμο και τη ζωή όσο και στην ανοικοδόμηση ενός ώριμου, κριτικού, πνευματικά συγκροτημένου κοινωνικού σώματος.
Την ωφέλεια αυτή επιβεβαιώνει η θετική εμπειρία των μαθητών του Πειραματικού Λυκείου από τη συνεχή συμμετοχή στον διαγωνισμό. Η μελέτη κειμένων, σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, που εμπλουτίζει τις γνώσεις τους και ασκεί τις σχετικές δεξιότητές τους, ενισχύει τα φιλοσοφικά τους ενδιαφέροντα, και ο διαγωνισμός τους δίνει την ευκαιρία μέσα από διαδικασίες άμιλλας και αριστείας να εκτιμήσουν ωριμότερα τις δυνατότητές τους στο πεδίο αυτό.
Ο φετινός διαγωνισμός έδωσε την ευκαιρία στους μαθητές, με αφορμή κείμενα του Πλάτωνα, του Immanuel Kant, του J.S. Mill, του J.J. Rousseau κ.ά. να προβληματιστούν για τη σύγκρουση ανάμεσα στις ηθικές υποχρεώσεις και την προαγωγή των συμφερόντων μας, αλλά και για το τι είδους σχέση τελικά υπάρχει μεταξύ τους. Κάθε Σάββατο απόγευμα, με βάση τα κλασικά κείμενα και τα επιχειρήματα των παραπάνω φιλοσόφων, οι μαθητές οριοθέτησαν τα ηθικά ερωτήματα που απασχολούν την Ηθική Φιλοσοφία, αντιμετώπισαν κριτικά τα επιχειρήματα που διατυπώθηκαν, προβληματίστηκαν για τα φιλοσοφικά προβλήματα που ανέκυψαν και κλήθηκαν να αιτιολογήσουν τις θέσεις τους και να διατυπώσουν μια συνεκτική άποψη για τη στάση απέναντι στα ηθικά διλήμματα και εν γένει για τη σημασία των ηθικών υποχρεώσεών μας.
Στον Ημιτελικό του Διαγωνισμού, στον οποίο συμμετείχαν περίπου 850 μαθητές από όλη την Ελλάδα και 17 μαθητές από το Ρέθυμνο (τρεις από το 3ο Γενικό Λύκειο και 14 από το Πειραματικό Λύκειο) η μαθήτρια της Β' Τάξης του Πειραματικού ΛυκείουΙωάννα Φουρναράκη πέτυχε την τρίτη καλύτερη βαθμολογία. Η Ιωάννα Φουρναράκη στον Τελικό του Διαγωνισμού, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στις 23 Απριλίου στην Πάτρα, διακρίθηκε με Έπαινο (διακεκριμένη θέση). Επίσης, διακρίθηκε και η μαθήτρια της Α' Τάξης του Πειραματικού Λυκείου Νικολέτα Μακρυγιάννη, καθώς ήταν η πρώτη επιλαχούσα για την εικοσάδα του Τελικού.
Αρωγοί στην προσπάθεια των μαθητών για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό στάθηκαν οι Μινωικές Γραμμές και το ΚΤΕΛ Ηρακλείου -Λασιθίου, που ανέλαβαν την κάλυψη μεγάλου μέρους των εξόδων για τη μετακίνηση της αποστολής προς και από την Πάτρα. Τους ευχαριστούμε πολύ!
* Υπεύθυνη για τη «Λέσχη Φιλοσοφίας» είναι η κυρία Κασσάνδρα Μπεϊκάκη. Πληροφορίες για την ομάδα και τις δράσεις της μπορείτε να αναζητήσετε στην ιστοσελίδα του σχολείου: http://lyk-aei.reth.sch.gr/main/ στο μενού «Ιστολόγια» ?http://lyk-aei.reth.sch.gr/main/index.php/component/content/article/67-bottom/32-istologia «Περί Φιλοσοφίας ο Λόγος».